طی دو سال گذشته، یکی از سوال های داغ حلقات سیاست خارجی تغیر در سیاست پاکستان در قبال افغانستان بعد از انحلال رژیم نظامی پرویز مشرف بوده است. این مسئله با به قدرت رسیدن باراک اوباما و استراتیژی جدید اداره اوباما برای افغانستان و پاکستان از اهمیت بیشتر برخوردار شده است. در جریان حکومت مشرف، بیشترین تحلیل گران معقد بودند که با پایان رژیم نظامی در پاکستان پالیسی این کشور در قبال افغانستان نیز تغیر خواهد کرد چون این پالیسی بدون در نظر داشت منافع مردمی ساخته شده است.

از سوی دیگر، برخی استدلال میکردند که تغیر رژیم در اسلام آباد منتج به تغیر در سیاست خارجی پاکستان نخواهد شد چون در طول تاریخ حکومت پاکستان چه دیموکرات، چه نظامی، منافع مشابه استراتیژیک و سیاسی را در افغانستان دنبال نموده است. انتخابات حکومت دیموکراتیک یوسف رضا گیلانی به دنبال قتل بینظیر بوتو در دسمبر سال 2007 این استدلال ها را مورد آزمون قرار داده است. از یک سو تغیری مثبت در سیاست خارجی پاکستان هویدا شده، اردوی پاکستان با تحمل تلفات سنگین عملیات گسترده را در دره سوات و وزیرستان برای پاکسازی طالبان پاکستانی براه انداخته است.

همچنین، شواهدی وجود دارد که اردوی پاکستان به همکاری های خود با نیرو های افغانی و ائتلاف در افغانستان افزایش داده است. درین اواخر، دستگیری چند قوماندان ارشد طالبان به شمول ملا برادر به باور برخی مبنی بر متعهد بودن پاکستان به مبارزه علیه تروریزم افزوده است.

از سوی دیگر شماری از تحلیل گران معتقد به تغیر بنیادی در سیاست پاکستان نیستند.

به طور مثال، بعضی از کارشناسان افغانی به این باورند که دستگیری ملا برادر تلاشی بود برای برهم زدن روند آشتی ملی در افغانستان. چون ملا برادر یکی از هوا خواهان مذاکره با دولت افغانستان بوده است.

روز شنبه محمد یونس قانونی ،رییس ولسی جرگه با ارائه ” خبر خوش ” از پیشرفت در روابط با پاکستان خبر داد.

آقای قانونی روز پنجشنبه در راس یک هیأت شش نفره به اسلام آباد سفر کرده بود و در آنجا با رؤسای مجلسین پارلمان و صدراعظم یوسف رضا گیلانی ملاقات داشت.

آقای قانونی هدف این سفر را که به دعوت رئیس شورای ملی پاکستان صورت گرفت، “ایجاد حسن نیت و توضیح مواضع دو کشور از طریق پارلمان هر دو کشور خواند.”

آقای قانونی علاوه کرد: ” پاسخی را که از مقامات پاکستان شنیدیم، بحث شان این بود که خوشبختانه تصمیم برای ایجاد یک صفحه جدید ما درمقامات احساس کردیم. همه با یک صدا حرف شان به این بود که تشنج به نفع افغانستان نیست. تروریزم تهدید هم برای پاکستان و هم برای افغانستان است “. تیر بهیر با گذشته صلوات. در آینده ما میخواهیم با مناسبات دوستانه با افغانستان عمل کنیم. هیچ نوع علاقه مندی برای حمایت از یک گروپ معینی وجود نخواهد داشت. تلاش برای عمق استرتیژیک جستجو کردن درست نخواهد بود.

از باز شدن یک صفحه نو به اساس مناسبات دوستانه بین دو دولت و دو ملت استقبال خاص صورت خواهد گرفت.

با گذشته صلوات؟ آغاز فصل جدید در روابط افغانستا و پاکستان؟

آیا این سخنان خوشبینانه یک سیاستمدار است؟ تا چه حدی این سخنان جامه عمل پوشیده میتواند؟ بدون شک پاکستان همیشه یک سلسله منافع استراتیژیک در کشور همسایه خود خواهد داشت اما درین هم شکی نیست که بدون تغیر بنیادی در سیاست خارجی پاکستان پایان جنگ در افغانستان ناممکن است

The opinions expressed in this blog are personal and do not reflect the views of either Global Brief or the Glendon School of Public and International Affairs.